મખાના એ 350 ડીગ્રી ના તાપમાનથી રસોય બનાવ્યા પછી તમારા ઘરે પહોંચે છે, જાણો કેવી રીતે બને છે આ મખાના….
આજના લગ્નજીવનમાં ડ્રાયફ્રૂટ્સનું સ્થાન મીઠાઈએ લઈ લીધું છે. જો કે, ડ્રાયફ્રૂટ્સના ઘણા ફાયદા છે જે માનવ શરીરને વિટામિન અને કેલ્શિયમ જેવા તત્વો આપે છે. ડ્રાયફ્રૂટ્સની વાત કરીએ તો મખાનાનું નામ ન આવે એવું ન બને. મિથિલાના મખાના સૌથી પ્રસિદ્ધ માનવામાં આવે છે. અમે તમને જણાવી દઈએ કે મિથિલાથી આવેલ મખાના તમારી પ્લેટ સુધી પહોંચતા પહેલા ઘણી પ્રક્રિયાઓમાંથી પસાર થાય છે, જે કદાચ તમારા બધા માટે જાણવું જરૂરી છે.
વાસ્તવમાં આ મખાના લાવામાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે, જે ખૂબ જ જટિલ તકનીક છે. આ ઉપરાંત, મખાનાને તૈયાર કરવા માટે લઘુત્તમ 350 ડિગ્રી સેલ્સિયસ તાપમાનની જરૂર પડે છે, ત્યારબાદ મખાનાનો ગોળ નરમ લાવાના સ્વરૂપમાં બહાર આવે છે. નોંધનીય છે કે મખાનાને તૈયાર કરવા માટે લાવા તૈયાર કરવા માટે જરૂરી સરેરાશ તાપમાન 45 થી 50 ડિગ્રી છે. તેને બનાવવા માટે ઓછામાં ઓછા 72 થી 80 કલાકનો સમય લાગે છે.
જાણકારી માટે તમને જણાવી દઈએ કે મખાના એટલે કે ગુરીના બીજ કાઢવા એ ખૂબ જ પડકારજનક સાબિત થાય છે. કેટલાક વૈજ્ઞાનિકો એમ પણ કહે છે કે મખાનાની ખેતી એ વિશ્વની સૌથી જોખમી ખેતી છે કારણ કે તેને ઉગાડવા માટે તેને ઓછામાં ઓછા 4 થી 5 ફૂટ ઊંડા પાણીમાં અત્યંત તીક્ષ્ણ કાંટાવાળા છોડને તોડવા પડે છે. તેને તોડવા માટે ઘણી વખત આંગળીઓમાંથી લોહી પણ નીકળે છે અને ઘણાની આંગળીઓમાં સખત ગાંઠો પણ નીકળે છે. મોટાભાગના લોકો તેના ફળ એટલે કે ગુરીને રાત્રે ઊંડા પાણીમાં ડુબાડીને બહાર કાઢે છે, જે જીવન પર રમવા જેવી પ્રક્રિયા છે. તેના ખેતી કરનારાઓને યુવાન શિવમ મલ્લા કહેવામાં આવે છે જે 2 થી 3 મિનિટના ડૂબકી દરમિયાન તેને તોડી નાખે છે. ઘણી વખત કાદવમાં લપેટાયેલી તેની કપચીને દૂર કરવા માટે નખ પણ ચોંટી જાય છે.
મખાનાનો લાવા સખત અનુભવથી બને છે: અમે તમને જણાવી દઈએ કે જે લોકો પૂલમાંથી ગુરીને હટાવે છે તેને બહુરિયા કહેવામાં આવે છે, તે દરિયાકિનારાની જેમ જ કરવામાં આવે છે. નાવિકો ખરેખર પાણીમાં ડૂબકી મારીને તરીને જાણે કે તેઓ પગપાળા દોડી રહ્યા હોય કારણ કે તેઓ ખૂબ જ કુશળ ડાઇવર્સ છે અને તેમની કુશળતાના આધારે જ મખાનાનું ઉત્પાદન થાય છે. માત્ર મિથિલામાં જ લગભગ અડધા મિલિયન કે તેથી વધુ પરિવારો છે જે મખાના બનાવી રહ્યા છે. આ ઉપરાંત, નાના કુટીર ઉદ્યોગોના રૂપમાં ચાલતા આ કારખાનાઓમાંથી, મખાનાને શહેરોમાંથી સુપરમાર્કેટમાં 210 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે લઈ જવામાં આવે છે અને પછી તેને 1200 રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચવામાં આવે છે.
આ રીતે બને છે માખાનો લાવા: મખાનાને તૈયાર કરવા માટે સૌપ્રથમ તેની સ્લેગ તૈયાર કરવી પડે છે, આવી સ્થિતિમાં કારખાનામાં 6 ચાળણી વડે ગૌરીનું ગ્રેડિંગ કરવામાં આવે છે. કાસ્ટ આયર્ન મિશ્રિત માટી 6 મોટા સ્ટવ અને ભઠ્ઠીઓ પર રાખવામાં આવે છે, તેમનું તાપમાન 250 થી 350 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે હોય છે. 72 કલાક પછી, બીજી હીટિંગ આપવામાં આવે છે, ત્યારબાદ લાવાના ઉપરનું સ્તર સંપૂર્ણપણે તિરાડ પડે છે, આવી સ્થિતિમાં, જ્યારે તેને હાથમાં લેવાથી થોડી ઇજા થાય છે, ત્યારે નરમ મખાના બહાર આવે છે.